Andrićev institut u Višegradu (VIDEO)
VIŠEGRAD – Na današnji dan 1975.godine, umro je naš jedini Nobelovac Ivo Andrić. Njemu u čast na ušću reke Rzav u Drinu u Višegradu, 2012.godine, otvoren je Andrićgrad. Njegov idejni tvorac, naš proslavljeni reditelj Emir Kusturica, osmislio je brojne sadržaje u ovom zdanju. Deo tog neobičnog grada je i Andrićev institut.
Na samom ulazu u Andrićgrad, dočekuju vas, kako piše, braća Sokolović, Mehmed Paša i Makarije. A kada uđete, u ovaj jedinstveni grad da bi ste stigli do Andrićevog instituta, vremenu i godinama odolevaju i putnike usmeravaju upravo Ivo Andrić, ali i Meša Selimović. Na stogodišnjicu od početka Velikog rata, osnovan je Institut, koji se bavi naučnim istraživanjem u oblasti humanističkih i društvenih nauka.
“Ono što je zanimljivo u vezi sa nastankom Instituta, je da je oformljen od strane dve vlade, Republike Srpske i Republike Srbije, sa jedinstvenim ciljem da se dva ista naroda koji deli reka Drina, okupe baš u Andrićevom insitutom i da se tu bave naučno istraživačkim radom”, kaže Gorica Ćećez iz Andrićevog instituta.
Sastavni deo insituta je šest odeljenja, na kojima je zapravo fokus rada ove ustanove, koja funkcionište pod rukovodstvom profesora Emira Kusturice.
“Svako od tih odeljenja se bavi, kroz naučne skupove, svojom oblašću rada.”
Izdavačka delatnost je važan segment rada ove ustanove, jer nakon svakog skupa izdaju zbornik naučnih radova. Do sada su izdali 115 naslova, a nedavno je na beogradskom Sajmu knjiga stigla i nagrada za najboljeg izdavača iz dijaspore. Sva Andrićeva zaostavština čuva se u Zadužbini u Beogradu, dok je u Institutu akcenat stavljen na njegov rad kroz naučne skupove.
“Čuvamo neka od originalnih izdanja njegovih dela, između ostalog, i tri romana iz 1940. godine, za koje je I dobio Nobelovu nagradu, zatim neka starija izdanja, koja su publikovana 1919. ili 1920. godine. Tu su i neke zanimljivi Andrićevi prevodi na hebrejski i kineski, koji nisu učestali za videti.”
Posetiocima su izložene fotografije na kojima je Andrić, a koje nisu toliko dostupne javnosti.
“Tu je fotografija njegove lične karte, opisna, koja je u tomvreme izgledala vrlo zanimljivo. Tu je opisan njegov izgled lica, boja očiju, njegovo bračno stanje.”
Institut poseduje i biblioteku i galeriju koje nose imena Iva Andrića, odnosno, Petra Lubarde. I biblioteka i galerija funkcionišu u saradnji sa ustanovama iz Banja Luke i Beograda.
“Od 2015.godine u okviru Instituta se dodeljuje Velika Andrićeva nagrada u dve kategorije, za životno delo i nagrada za najbolje objavljeno delo u godini kada se nagrada i dodeljuje. Tako da su kroz Instut proteklih godina prošli izuzetni stvaraoci poput Matije Bećkovića, Gorana Petrovića, Duška Kovačevića. Od stranih smo ugostili Zahara Prelepina, kineskog pisca Ju Hua, Guzejahinu”, kaže Gorica Ćećez.
U Beogradu je 1976.godine osnovana Zadužbina Ive Andrića, uokivur koje je i muzej. U Herceg Novom je obnovljena njegova kuća, a prema nekim podacima 18 naselja i ustanova nosi njegovo ime. Ipak, Andrića najviše vezuju za Višegrad. Upravo zbog re veze, mnogi se pitaju šta bi ovaj grad bio bez ćurprije i bez Andrića.
