Prestupna godina: Šta je to, zašto je uvedena i šta bi bilo da ih nema
Godina 2024. je prestupna, jer umesto 365 ima 366 dana.Najkraći mesec u godini je produžen za dan, 29. februar, koji se naziva prestupnim danom .
Prestupna je obično svaka četvrta godina.
Poslednja je bila 2020., a sledeća će biti 2028. godina.
Ali, postoje izuzeci od ovog pravila, koje ćemo objasniti u tekstu, kao i razna verovanja širom sveta u vezi sa prestupnom godinom.
Kalendarska godina obično traje 365 dana, jer je to vreme koje je potrebno Zemlji da obiđe oko Sunca.
Ali 365 je zapravo zaokružen broj.
Prosečno trajanje tropske (Sunčeve) godine, što je vremenski period potreban da bi se Sunce – gledano sa Zemlje našlo u istoj tački i ciklusu godišnjih doba, je oko 365 dana, 5 sati, 48 minuta i 45 sekundi.
Dužina tropske godine skraćuje se za otprilike 0,53 sekundi po veku.
Ova godina je osnova kalendara, i u skladu sa dužinom tropske godine određuje se početak godišnjih doba i kada pada prestupna godina.
Zbog te sitne razlike povremeno se dodaju dani da bi kalendar ostao u skladu sa godišnjim dobima.
Februar je izabran za mesec kojem se dodaje prestupni dan još u vreme reforme kalendara koju je usvojio Julije Cezar u starom Rimu.
Cezar je uveo julijanski kalendar, koji je imao prestupnu godinu da bi se kalendarska godina uskladila sa solarnim kalendarom.
Dodavanje prestupnog dana februaru zadržalo se i nakon što je julijanski zamenjen gregorijanskim kalendarom 1582. godine.
Da nisu postojale prestupne godine i da se u obzir nije uzimalo dodatno vreme između kalendara, godišnja doba bi se javljala u različitim mesecima.
Na primer, tokom perioda od oko 700 godina, leto bi na severnoj hemisferi bilo u decembru umesto u junu.
Većina ljudi veruje da je prestupna svaka četvrta godina, ali to nije uvek tačno.
To je zato što razlika između tropske godine (precizan broj dana, sati, minuta, i sekundi) i kalendarskih godina u periodu od četiri godine nije tačno 24 sata.
Ona iznosi 23,262222 sata.
Dakle, i ovu razliku treba uzeti u obzir.
Pravilo je da se godina smatra prestupnom ako je deljiva sa četiri bez ostatka.
Izuzetak su godine koje su deljive sa 100.
One nisu prestupne.
Međutim, ako je godina deljiva sa 400, onda se smatra prestupnom.
Zvuči zamršeno?
Da pojasnimo sledećim primerom:
Godina 2000. bila je prestupna, jer je deljiva i sa četiri i sa 400.
Ali godine 1700., 1800. i 1900. su deljive sa četiri, ali nisu sa 400, tako da nisu bile prestupne.
Sledeća godina koja bi po pravilu ‘svaka četvrta’ trebalo da bude prestupna, a neće biti, jeste 2100.
BBC news na srpskom
